Jak się robi Linuksa po kaszubsku?

Kilkanaście miesięcy temu pisaliśmy o tym, że Kaszubi mają swój własny system. Po długim okresie prac udało się pełni przetłumaczyć środowisko KDE na język regionalny. Twórcy zamierzają również dalej rozwijać swoją pasję i wprowadzać kolejne poprawki. Portal OSWorld.pl postanowił przeprowadzić krótki wywiad z redaktorami oraz autorami owego projektu.

1. Kto wpadł na pomysł takiego projektu i kiedy ona tak naprawdę wszedł w życie? Kiedy powstał cały portal?
Pomysł tłumaczenia systemu operacyjnego Linux, a właściwie jego graficznego środowiska, zrodził się w pierwszej połowie 2006 roku. Był on, naszym zdaniem, oczywistą konsekwencją wcześniejszej naszej działalności. W lipcu 2006 roku zaczęliśmy tłumaczyć przy launchpad.net (https://launchpad.net/~ubuntu-l10n-csb). W tym czasie zgłosiliśmy do rejestracji kaszubską lokalizację (csb_PL) oraz kaszubski układ klawiatury, bez których nie byłaby możliwa sensowna praca nad tłumaczeniami. Układ klawiatury kaszubskiej dodano do dostępnych klawiatur systemowych już 30.7.2006 roku (rev.1.10 polskiego pliku), a lokalizację (zawartą w glibc 2.5) parę dni wcześniej, 25.7.2006.

We wrześniu zaczęliśmy pracę nad tłumaczeniem środowiska graficznego KDE (http://l10n.kde.org/team-infos.php?teamcode=csb) bezpośrednio przy tym projekcie, co jest bardziej efektywne niż tłumaczenie tylko jednej dystrybucji i daje użytkownikowi możliwość wyboru lub pozostania przy ulubionej dystrybucji.

Portal linuxcsb.org uruchomiliśmy mniej więcej równolegle do wspierania pracy nad kaszubskimi tłumaczeniami (2006 rok).

2. Ile osób pracowało początkowo przy projekcie, a ile obecnie jest w niego zaangażowanych? Kim są ci ludzie, czym się zajmują na co dzień?
Zaczęliśmy we dwóch (Michał Ostrowski i Marek Kwidziński). Po paru latach przyłączył się do nas Jurek Hinz, który jednak do niedawna zajęty był swoją pracą doktorską (tematycznie zresztą związaną z wolnym oprogramowaniem i językiem kaszubskim; tytuł tej angielskojęzycznej pracy: „Exploring the Localization Requirements for Kashubian Linux: Opening New Markets for Open-Source Development Projects”) i dopiero od paru miesięcy (po udanej obronie) jest w stanie intensywniej zająć się tłumaczeniami. Jurek (Yurek K Hinz, Ph.D.), na codzień profesor informatyki i Project Management na University of Maryland, Europe, tak jak Marek i Michał, jest zagorzałym zwolennikiem wolnego oprogramowania, widząc w nim dużą szansę dla języków mniejszościowych.

Michał rozwija swoje zainteresowanie programowaniem, teraz już także zawodowo, a Marek związany jest zawodowo z programowaniem jedynie częściowo. Oprócz tego, Michał i Marek czynnie wspierają kaszubskie środowisko poprzez administrację i tworzenie m.in. portali takich jak: kaszubia.com, czetnica.org, zymk.net

3. Jakie aktualnie dystrybucje są tłumaczone? Jakie środowiska graficzne wybraliście? Czy macie w planach jeszcze inne dystrybucje?
Jak już wyżej wspomnieliśmy, tłumaczymy środowisko graficzne KDE, tak więc jesteśmy wszędzie tam gdzie dystrybutor zdecydował się dołączyć kaszubską lokalizację. Skoncentrowaliśmy się jednak głównie na Kubuntu, na nim oparty jest nasza wersja Linuksa kierowana do kaszubskojęzykowego odbiorcy. Nie myślimy obecnie o angażowanie się w tłumaczenie pakietów specyficznych dla innych dystrybucji – jest to przy obecnym składzie, czasowo niemożliwe.

4. Jak obecnie ma się projekt i czy planujecie go w jakiś sposób poszerzyć?
Projekt ewoluuje z roku na rok. Naszym celem jest udostępnienie chętnym pomocy w otrzymaniu kaszubskojęzycznego Linuksa. Zaczęliśmy od prostych pomocy informujących o tym, w jaki sposób aktywować kaszubski układ klawiatury, jak i kaszubską wersję środowiska KDE w różnych dystrybucjach. W tym roku zaczęliśmy udostępniać przygotowane obrazy ISO kaszubskiego remiksu Kubuntu (Linuxcsb 1 oraz Linuxcsb 2), dodając w nich kaszubskie tłumaczenia oraz kaszubski i polski układ klawiatury. Dzięki tej formie użytkownik może zapoznać się w prosty sposób z możliwościami Linuksa, jak i postępami w tłumaczeniu na język kaszubski. No i co dla nas najważniejsze, chcemy pokazać, że nasza piękna ale niedoceniana rodnô mowa (język ojczysty) może być z powodzeniem stosowana w każdej dziedzinie życia, także tej dotykającej nowoczesnych technologii.

5. Jakie są statystyki pobrań waszych przerobionych dystrybucji na język kaszubski?
Na pewno niewielkie – nie śledzimy tego jednak. Ani język kaszubski ani Linux nie mają specjalnie dużej ilości użytkowników, tak więc nie obiecujemy sobie dużego wzrostu zainteresowania naszym systemem. Nie jest to dla nas zresztą istotne, zdawaliśmy sobie z tego od początku sprawę i mimo szczerych przekonań co do olbrzymiego potencjału, który ze sobą niosą otwarte projekty, nie łudzimy się tym, że zmienimy przyzwyczajenia użytkowników.

6. Jakaś ciekawa anegdota z życia projektu?
Większość zabawnych sytuacji z życia projektu wynika z niezrozumienia naszego podejścia do tłumaczenia, a więc poświęcania swojego cennego czasu dla sprawy, zdawałoby się, z góry skazanej na niepowodzenie. Ponieważ jednak to co dla nas jest w tym zabawne, może obrażać niektóre osoby czy środowiska postanowiliśmy nie odpowiadać na to pytanie :-) Inną sprawą są niezbyt częste wpadki językowe wynikające z niejednoznaczności języka angielskiego, chociaż nie wydaje nam się, żeby kogokolwiek niezwiązanego z tłumaczeniami bawiła np. pomyłka w tłumaczeniu słowa Volume (tak tak, często przychodzi nam tłumaczyć pojedyncze słowa bez ich kontekstu). Niby głównie to będzie Głośność, ale intrygująco to wygląda kiedy odnosić się to ma do książek…

7. W jaki sposób informujecie ludzi o tym, że istnieją takowe dystrybucje, oprócz samego portalu? czy pomagają wam jakieś lokalne władze lub prasa?
Staramy się informować inne regionalne serwisy o postępach naszych prac. Odnotowujemy zainteresowanie lokalnych i ogólnopolskich mediów naszą pracą. Odnośnie otrzymywanej pomocy, to pomagamy sobie nawzajem.

Serdeczne podziękowania dla:

• Marek Kwidziński
• Michał Ostrowski
• Jurek Hinz

bez których nie mielibyśmy owych informacji. Twórcom projektu życzymy samych sukcesów.