Pomysł stworzenia projektu OLPC narodził się w USA na Uniwersytecie MIT, gdzie został on także zaprojektowany. Projekt został szybko podchwycony i w tym celu kilku członków wydziału MIT Media Lab założyło organizację One Laptop Per Child. Celem OLPC było skonstruowanie i wyprodukowanie niedrogiego laptopa dostępnego dla dzieci na całym świecie, to tzw. laptopy XO. Do projektu przyłączyły się wielkie korporacje, jak Google, Red Hat, Intel (opuścił organizację 4 stycznia 2008 roku), Advanced Micro Devices (dostarczał procesory Geode), News Corp. oraz Brightstar Corp.
Historia
Początkowe kalkulacje zakładały, że całość nie przekroczy 100 dolarów, jednakże z biegiem czasu wszystko zaczęło się zmieniać. Pierwsze zamówienia OLPC ruszyły 17 lutego 2007 roku, natomiast sama produkcja rozpoczęła się dopiero 5 miesięcy później. W tym samym czasie pojawił się skandal ze znalezionym porno na laptopach. W połowie września 2007 roku OLCP zdrożał, by 31 października osiągnąć cenę prawie 200 dolarów.
Produkcja na masową skalę zaczęła się 8 listopada 2007 roku, a pod koniec maja 2008 roku Richard Stallman ogłosił, że wybiera laptopa OLPC XO. W Europie OLPC pojawił się 17 listopada 2008 roku.
Jak widzimy, był to bardzo burzliwy okres, jeżeli chodzi o projekt całkowicie wolny i otwarty.
Laptop XO-1.5
W nasze ręce trafił natomiast ten oto model. Sprzęt jest specjalnie zaprojektowany dla dzieci, prosty w naprawie, lekki (ok 1,5 kg), z minimalną liczbą części mechanicznych (brak wentylatora, dysk twardy w chipie). Obudowa jest wykonana z bardzo mocnego plastiku, posiadającego liczne wgłębienia na powierzchni dla lepszego oporu podczas trzymania. Wszystkie najważniejsze części znajdują się w górnej pokrywie, w dolnej mamy baterię oraz klawiaturę.
Specyfikacja techniczna urządzenia
| Procesor | VIA C7-M 1000MHz @ 1.00GHz (1 rdzeń) |
| Płyta główna | QUANTA XO v1.5 |
| Pamięć | 940MB |
| Dysk | 4GB SU04G |
| Dźwięk | Conexant CX20582 (Pebble) |
| Karta graficzna | Chipset VIA VX855 |
| Rozdzielczość matrycy | 7.5 cala, 1200×900 |
| Sieć bezprzewodowa | Marvell Libertas, chip 88W8686 |
| Kamera | Omnivision OV7670 |
Warto tutaj powiedzieć nieco słów o chipsecie VIA VX855. Zapewnia on wysokowydajną grafikę 2D/3D, dzięki zintegrowanemu rdzeniowi graficznemu VIA Chrome9 HCM. Jednakże na testowanym sprzęcie działała wyłącznie wersja 2D, której wyświetlaniem zajmował się sterownik openChrome. Oficjalne sterowniki od firmy VIA nie zostały włączone ze względu na zamkniętą specyfikację.
Monitor może pracować w trybie kolorowym i czarno białym. Jest umieszczony na specjalnym obrotowym wysięgniku, dzięki czemu można z niego zrobić konsolę do gier, oraz obracać wokół własnej osi.
Wprawne oczy zauważyły pewnie po bokach matrycy przyciski, jak do pada od konsoli. Otóż laptop posiada takową możliwość przy niektórych aplikacjach, ale główne ich zadanie polega na dostaniu się podczas włączania do kilku ukrytych opcji. Jedną z nich jest BIOS, który pozwala na manipulację zainstalowanym oprogramowaniem oraz kilka innych rzeczy. Autorzy dodali także grę Ping Pong. Po bokach są także głośniki, mikrofon, kamera internetowa przycisk rotacji pulpitu, lampkę połączenia i aktywności WiFi, lampkę naładowania baterii, która zmienia kolor oraz diodę Power.
XO-1.5 posiada chowane klapki, które trzymają pokrywę w zamkniętej pozycji i służą jej otwieraniu. Są to również dwie anteny WiFi. Pod nimi kryją się porty USB, mikrofon i słuchawki. Poniżej jednej z nich jest port ładowania baterii.
Oprócz samych laptopów rozwijane są dodatkowe projekty sprzętowe jak np. serwer szkolny, system kopii zapasowych, wspólne ładowarki itp.
Oprogramowanie
| System operacyjny | OLPC 11 (bazuje na Fedora 14) |
| Jądro | Linux 2.6.35.13_xo1.5-20111026.1209.olpc.5d76efb (i686) |
| Serwer graficzny | X.Org Server 1.9.5 |
| Kompilator | GCC 4.5.1 |
| System plików | ext2 |
Jako BIOS w płytach głównych zdecydowano się dać CoreBoot, który był już dobrze rozwinięty, a dodatkowo w pełni wolnym oprogramowaniem. Równocześnie z nim zaczęto rozwijać oprogramowanie, nazywane Sugar, od organizacji non-profit Sugar Labs, który to jest swojego rodzaju nakładką graficzną na przerobiony systemem operacyjnym, bazującym na dystrybucji Fedora.
Uruchomiony na komputerze zmienia go w interaktywne środowisko do nauki i zabawy dla dzieci w wieku 6-12 lat. Zawiera wiele programów edukacyjnych z różnych dziedzin, takich jak multimedia, matematyka, fizyka, programowanie, geografia. Wszystkie programy przeznaczone dla Sugar-a są specjalnie napisane z myślą o dzieciach. Dostępnych jest kilkadziesiąt różnych programów do ściągnięcia za darmo z sieci.
Sugar został przetłumaczony na wiele języków i jest wykorzystywany na wszystkich kontynentach. Jest we większości napisany w języku Python, a wszelakie prace odbywają się z udziałem organizacji pozarządowych i wolontariuszy na całym świecie. Polskim tłumaczeniem zajmuje się OLPC Polska, która jest nieformalną grupą wolontariuszy.
Ciekawostką jest, że Sugar można uruchomić na dowolnym komputerze za pomocą pamięci USB (pendrive) tzw Sugar on a Stick. Komputer nie musi nawet mieć zainstalowanego żadnego systemu operacyjnego. Można go używać np. w istniejących pracowniach szkolnych, świetlicach czy w domu. Uczeń posiadając własny pendrive z zapisanym na nim Sugar-em, może używać go zarówno w domu, czy w szkole cały czas mając ze sobą wykonane przez siebie prace. Sugar nie potrzebuje do pracy Internetu ani sieci komputerowej, ale po uruchomieniu na komputerze z Internetem – daje do niego pełny dostęp.
Użytkowanie
Mimo że do całego programu OLPC przylgnęła łatka, iż jest on przeznaczony dla krajów trzeciego świata, trzeba stwierdzić, że doskonale nadaje się na potrzeby zwykłych obywateli. Kilkaset tysięcy takich laptopów jest wykorzystywanych w krajach wysoko rozwiniętych: np w USA, Australii i Europie Zachodniej.
Klawiatura
Na początek zaczniemy od klawiatury, która w tym sprzęcie jest swojego rodzaju zaletą i wadą. Jest to klawiatura membranowa, zwana inaczej foliową, a jej zaletą jest niska cena, szczególnie istotna przy masowej produkcji. Ponadto znajduje zastosowanie w urządzeniach elektronicznych pracujących w trudnych i nietypowych warunkach dlatego, że spełnia szereg wymagań technicznych, eksploatacyjnych i estetycznych, których nie są w stanie spełnić klawiatury mechaniczne.
Źródło: wikipedia.pl
Klawiatura membranowa działa podobnie, jak klawiatura mechaniczna, co oznacza, że sygnałem zadziałania klawisza jest zwarcie odpowiednich części obwodu elektrycznego klawiatury. Naciśnięcie klawisza powoduje zetknięcie mechaniczne warstw folii z nadrukowanym obwodem elektrycznym i jego galwaniczne zwarcie w miejscu klawisza.
Korzystanie z niej przysporzyło nam pewnych trudności, szczególnie jeżeli chodzi o szybkie pisanie oraz czułość klawiszy. Trzeba w tym wypadku używać większej siły nacisku, do tego rozmiar jest również kolejnym utrudnieniem. Dla dzieci jest w sam raz, ale dla osoby dorosłej już nie koniecznie.
Jak możemy zauważyć po układzie klawiatury, jest on przeznaczony na rynek europejski. Na samej górze są przyciski funkcyjne. Zaczynając od lewej strony, mamy klawisz zamknięcia aplikacji oraz lupę powiększającą. Następne 4 klawisze służą do zmiany wirtualnych pulpitów, na których są połączenia bezprzewodowe, sieć lokalna laptopów OLPC, główny pulpit z programami oraz aktualnie uruchomiona aplikacja. Kolejny większy przycisk służy do regulacji głośności, po nim jest regulacja jasności matrycy oraz głośności. Na końcu mamy przełącznik między oknami oraz ramka z różnymi informacjami.
Touchpad
Najprostsza rzecz w całym laptopie. Posiada dwa przyciski, którymi klikamy oraz dotykową powierzchnię. Niestety, ale nie reaguje ona na kliknięcia, co utrudniało czasem korzystanie z komputera.
System
Przy pierwszym uruchomieniu system pyta się nas o nazwę, którą wpisujemy, następnie musimy wybrać sobie kolor logo laptopa i już możemy korzystać. W prawym górnym rogu mamy kółko i listę, które odpowiadają za ułożenie ikonek. Domyślnie jest okrąg, ale nic nie przeszkadza zrobić sobie listę aplikacji. Jeżeli mamy za mało aplikacji możemy jest sobie bez problemu zainstalować. Otwieramy przeglądarkę, klikamy w Activities w prawym górnym rogu i szukamy aplikacji. Instalacja odbywa się poprzez naciśnięcie Download Now. Teraz wystarczy przejść do Menu Głównego, naciskając Czarne Kółko z kropką w środku, i już w menu pojawia się aplikacja. Aplikacji jest całe mnóstwo i polecamy przetestowanie ich wszystkich samodzielnie.
Wspomnieliśmy na początku o wirtualnych pulpitach. Otóż jest to bardzo dobre rozwiązanie w przypadku tych laptopów. Pierwszy pulpit odpowiada za sieci bezprzewodowe dostępne w okolicy. Połączenie sprowadza się do wybrania ikonki z dowolnym hot spotem, wpisaniu hasła i połączenie zostaje nawiązane. Przy dłuższym niekorzystaniu z laptopa, dana sieć jest rozłączana, w celu zaoszczędzenia energii. Jej ponowne wznowienie, to wybranie tej samej ikonki.
Drugi wirtualny pulpit to tzw. Ad-Hoc. Wszystkie laptopy OLPC dostępne w danym miejscu można ze sobą połączyć tworząc jedną centralną sieć lub jeden z laptopów może służyć, jako punkt dostępu dla całej reszty. Można dzięki temu szybko wymieniać dane między maszynami, bez potrzeby tworzenia i udostępniania całych katalogów, oraz do bezpośredniej komunikacji, między użytkownikami.
Trzeci pulpit odpowiada za wyświetlanie zainstalowanych aplikacji, natomiast czwarty to swego rodzaju menedżer komputera. Na nim znajdziemy, jakie mamy uruchomione programy, zapisy o czynnościach wykonywanych na komputerze, przeglądanie dokumentów i zdjęć. Funkcja zapisu wykonywanych czynności pozwala nam na szybki powrót do wcześniej robionych spraw, jak np. pisanie dokumentu. Przywrócenie odbywa się poprzez dwukrotne kliknięcie na ikonę.
Podsumowanie
Użytkowanie netbooka sprawiło nam wiele frajdy. Z jednej strony mieliśmy pierwszy raz styczność z tego typu sprzętem, z drugiej musieliśmy uczyć się na nowo pewnych czynności obsługi. Klawiatura mimo, że niewygodna, to jednak przyciski przełączania się między pulpitami były nadzwyczaj wygodne i bardzo pomocne. Laptop trzymał w miarę przyzwoicie na baterii.
Interfejs jest dobry dla osób, które mają problemy z korzystaniem z komputera. Jego powolne reakcje pozwalają osobie zapoznać się z obsługą, a dużej ikony i widoczny kursor nie spowodują zagubienia na pulpicie. Bardzo pomocne okazywała się także ikona oraz dioda stanu baterii, która zmieniała kolor od zielonego do bardzo czerwonego. Dzięki temu nie mieliśmy problemów z nagle uśpionym laptopem, bo zabrakło energii.
Inne urządzenia OLPC
XO-1
| Procesor | AMD Geode LX700 433MHz |
| Pamięć | 256MB DDR1 |
| Dysk | 1GB SLC NAND flash |
| Karta graficzna | Chipset Geode CS5536 |
| Dźwięk | Analog Devices AD1888 i Analog Devices SSM2302 |
| Rozdzielczość matrycy | 7.5 cala, 1200×900 czarno-biały, 1024×768 kolor |
| Sieć bezprzewodowa | Marvell Libertas, kontroler 88W8388 i antena 88W8015 |
| Kamera | Omnivision OV7670 |
XO-1.5
| Procesor | VIA C7-M 1000MHz @ 1.00GHz (1 rdzeń) |
| Płyta główna | QUANTA XO v1.5 |
| Pamięć | 940MB DDR2 |
| Dysk | 4GB SU04G |
| Dźwięk | Conexant CX20582 (Pebble) |
| Karta graficzna | Chipset VIA VX855 |
| Rozdzielczość matrycy | 7.5 cala, 1200×900 |
| Sieć bezprzewodowa | Marvell Libertas, chip 88W8686 |
| Kamera | Omnivision OV7670 |
XO-1.5 HS
| Procesor | VIA C7-M 1000MHz @ 1.00GHz (1 rdzeń) |
| Płyta główna | QUANTA XO v1.5 |
| Pamięć | 940MB DDR2 |
| Dysk | 4GB SU04G |
| Dźwięk | Conexant CX20582 (Pebble) |
| Karta graficzna | Chipset VIA VX855 |
| Rozdzielczość matrycy | 7.5 cala, 1200×900 |
| Sieć bezprzewodowa | Marvell Libertas, chip 88W8686 |
| Kamera | Omnivision OV7670 |
Laptop zaprojektowany ze zwykłą klawiaturą. Oficjalnie ogłoszony, ale nigdy nie wdrożony do produkcji.
XO-1.75
| Procesor i karta graficzna | Marvell Armada 610, Marvell Sheeva ARM 800 MHz |
| Pamięć | 512 MB lub 1GB DDR3 |
| Dysk | 4 GB lub 8GB NAND flash |
| Dźwięk | Realtek ALC5631 |
| Rozdzielczość matrycy | 7.5 cala, 1200×900 |
| Sieć bezprzewodowa | Marvell 88w8686 |
| Kamera | Omnivision OV7670 |
Pierwsze zamówienia na ten model mają się pojawić w tym roku.
Łoooooooooooooooooooooo! Sporo czytania i oglądania :D Zabieram się do roboty ;D
Taki złom to do śmieci a nie dla dzieci . o systemie nie mówię. :)
Czemu uważasz to za złom? Tani sprzęt więc idealny dla trzeciego świata w tym Polski.
Tańsze są tablety o lepszych podzespołach i większych możliwościach.
Tutaj chodzi nie tylko o możliwości ale i o odporność na wodę i piasek oraz możliwość zasilania na pustkowiu i korzystania z internetu. Tego nie zapewnia tablet.
jak coś co jest okrojonym netbookiem może oferować większe możliwości od netbooka?
Nie karmić trolla.
Zapraszamy do współpracy przy lokalizacji Sugara i projektach w szkołach (programiści, edukatorzy). Proste tłumaczenie online na translate.sugarlabs.org/pl
Kontakt do grupy OLPC Polska na http://www.olpc.pl, http://www.frks.pl, www,chocimska.edu.pl
Sugar w polskich szkołach? Po co? To ma być laptop dla trzeciego świata, więc nie róbmy z siebie trzeciego świata ;) Są lepsze dystrybucje do wykorzystania w edukacji.
Jeśli są lepsze to działaj :), nie znam się na innych… Ja jestem ciekaw jak Sugar (nie koniecznie komputer) może wesprzeć edukację w szkole, ale nie ogólnie rozumianą tylko bardzo konkretną. Praktyczne umiejętności, podmiotowość uczniów, przełamanie strachu przed działaniem i popełnianiem błędów, realna praca grupie – tutaj nie sądzę żeby problemy ograniczały się do krajów rozwijających się. Atrakcyjność designu XO dla dzieci, połączona z prostym wizualnym interfacem to wydaje mi się dość dobre podstawy. Oczywiście kluczem są nauczyciele i support jaki udałoby się dookoła zbudować. Mimo wszystko będę próbował :), żeby się przekonać organoleptycznie. Notabene, nie miałbym nic przeciwko, żebyśmy w niektórych aspektach wrócili do 'trzeciego świata' ;)
Edukacje w szkole to wspiera najzwyklejsza komorka, ktora ma kazdy uczen. A system android , jest 100 razy bardziej praktyczny niz to dziwactwo.
Powiem szczerze, że na nasze polskie warunki to średnio się nadaje. Raz, że dzieciaki chcą czegoś więcej, aniżeli tylko prostej nauki. Zauważ, że teraz przynajmniej te kilka dzieci z każdej klasy ma komputer w domu, bo ich rodzice już kupili wcześniej. Teraz każ takiemu dziecku uczyć się na tym, jak ono wie, że komputer ma działać szybciej i w innej filozofii.
Poza tym kolejna kwestia to sami nauczyciele i rząd. Ci pierwsi nie potrafią wywalczyć nic sensownego, a jak już krzyczą na forum to o bzdury, a Ci drudzy to z reguły nie wezmą specjalisty, tylko jakiegoś pseudo speca, co zamawia iPada i jeszcze przepłaca za nie.
Dzieciaki to chcą Windowsa i chcą grać a nie uczyć się na Linuksie :)
e, na Win to chyba im nie zależy, chcą grać :)
Na pewno w dużej mierze masz racje, ale to to nie są 'wszyscy'. Można znaleźć takich nauczycieli / rodziców / miejsca / 'czynniki', którzy działają z większym zaangażowaniem i rozmysłem dla innych. Czy w przypadku powodzenia na takim 'wychuchanym' polu udałoby się przenieść dobre praktyki en mass? Nie wiem :), ale kto spróbuje jeśli nie my?
A tak nawiasem mówiąc, 'prostej nauki'? Mierzenie prędkości dźwięku, czujnik zasolenia gleby, tworzenie prostych gier, sterowanie robotami – sky is the limit. Myślę, że to czego brakuje w szkołach to umiejętność pokazania, że wiedza z przedmiotów jest do praktycznego zastosowania, na ile znam już Sugara ( a nie znam nawet dobrze…) dużo ma do zaoferowania w tym zakresie.
Można to kupić jakoś normalnie? Jak wyglądają aktualizację systemu?
Nie można :) Można na ebayu poszukać są już stare XO 1.0 nawet po 90usd ale ciężko znaleźć kogoś kto prześle poza USA.
Można za to zdjąć sobie obraz Sugara na pena i pobawić się na zwykłym kompie.
[…] stało się oficjalnym wariantem Ubuntu. Innym minimalistycznym wyborem jest Sugar, interfejs dla One Laptop Per Child. Jednak Sugar miał ograniczoną akceptację jako ogólne środowisko graficzne. Skupia się na […]
[…] czas temu na naszym portalu opisywaliśmy projekt OLPC XO-1.5 – laptopa dla dzieci. Jest to mobilny sprzęt, odporny na różne warunki klimatyczne i przeznaczony z myślą o […]
[…] czas temu na naszym portalu opisywaliśmy projekt OLPC XO-1.5 – laptopa dla dzieci. Jest to mobilny sprzęt, odporny na różne warunki klimatyczne i przeznaczony z myślą o […]
[…] stworzonej na potrzeby projektu One Laptop Per Child (OLPC). Jest ona dostępna na modele: XO-1, XO-1.5, XO-1.75, XO-4. Dodano stabilną wersję zarządzania energią oraz obsługę bluetooth dla XO-4. […]
[…] OLPC […]